تاریخ نگارش : بیست و نهم دي 1393

قرآن
نورخدا ترکاشوند

استفاده از آیه
کلید واژه : استفاده از آیه

استفاده از آیه
بدانکه این آیات بر امورى دلالت دارند:
اول : خداى تعالى تلویحا با این گفتار و اذا سالک عبادى فانى قریب بندگان را به دعا و خواست از خود، دعوت کرد.
دوم : نهایت توجه حق تعالى ، به سرعت در اجابت ، معطوف است . و جواب خود را متوقف بر تبلیغ پیامبر (صلى الله و علیه و آله و سلم ) نکرده است ، بلکه فرمود ((فانى قریب )) یعنى من نزدیکم و نفرمود بگو به ایشان که من نزدیکم .
سوم : جواب ((فانى قریب )) بافاء آمده است که فاء (به معناى پس ) دلالت بر اجابت شدن بدون فاصله مى کند.
چهارم : خداى تعالى ایشان را مشرف فرمود به اینکه خود او اجابت مى کند تا آنکه بدان منزلت دعا و شرف و محل آن را در نزد خودش به ایشان گوشزد کند.
امام باقر (علیه السلام ) فرمود: از دعا خسته نشو! زیرا دعا در نزد خدا منزلت و مقامى عظیم دارد. و امام باقر (علیه السلام ) در پاسخ سئوال برید بن معاویه بن وهب که پرسیده بود: زیاد قرآن خواندن بهتر است یا دعاى زیاد؟ فرمود: دعاى زیاد بهتر است سپس آیه قل ما یعبوبکم ربى لولادعائکم را قرائت فرمود.
پنجم : این آیه دلالت دارد که خداى تعالى مکان ندارد، زیرا اگر مکان داشت نزدیک همه مناجات کنندگان نبود.
ششم : خداى تعالى امر به دعا فرمود در این سخنش ((فلیستجیبوا لى )) پس از از من طلب اجابت کنید؛ یعنى مرا بخوانید.
هفتم : گفتار خداى تعالى ((ولیومنوابى )) و ایمان به من آورند. امام صادق در معناى آن فرمود: یعنى بندگان به این مطلب برسند که من قدرت بر اعطاى در خواست ایشان را دارم پس امر کرد که ایشان اعتقاد به قدرت بر اجابت حق تعالى پیدا کنند.(1)
این کلام دو فایده دارد: ایشان را آگاه کرد که صفت قدرت در او موجود است و امیدوارشان کرد که ایشان به خواسته هاى دلخواه مى رسند و به مرادهاى خود دست پیدا مى کنند و به خواهش خود نایل مى گردند، زیرا وقتى انسان طرف معامله و قرار داد خود را تواناى بر دفع عوض دانست ، همان ، انگیزه براى معامله با او مى گردد، و رغبت در معاوضه با او پیدا مى کند، چنانکه اگر بداند که او عاجز از پرداخت عوض است دیگر انگیزه و رغبت معامله با او پیدا نمى کند و لذا مردم از معامله با مفلس اجتناب مى کنند.
هشتم : خداى تعالى ایشان را به رشاد بشارت داده است ، رشاد یعنى راه هدایتى که انسان را به مطلوب مى رساند، انگار ایشان را به اجابت دعا بشارت داد.
و همانند آن ، گفتار امام صادق ، جعفر بن محمد - علیهما السلام - است که فرمود: هر کس آرزوى چیزى را کند، که خداى تعالى بدان راضى است ، نمى میرد مگر آنکه آن چیز به او اعطا نشود. حضرت فرمود: وقتى دعا کردى پندار که مطلوب تو به در خانه است (2) و همین حدیث نیز از پیامبر (صلى الله و علیه و آله و سلم ) روایت شده است .