تاریخ نگارش : بیست و هشتم خرداد 1390
ایمانی که هیچ سودی ندارد
رضا رضائی
بیش از هزار آیه قرآن درباره جهنم و قیامت و بهشت است، به عبارتی می توان گفت که یک ششم قرآن پیرامون این موضوعات می باشد . آیا جای این را ندارد وقتی یک ششم قرآن مربوط به قیامت است ، درباره ی حال و هوای روزی که در آمدنش شکی نیست، بیشتر بدانیم ؟!
پشیمانی در ندامتگاه قیامت
در سوره انعام آیه 27 می فرماید : « لَوْ تَرى إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقالُوا یا لَیْتَنا نُرَدُّ وَ لا نُکذِّبَ بِآیاتِ رَبِّنا وَ نَکونَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ ؛ درروز قیامت افراد مجرم و کافر می گویند : ای کاش ما را برمی گرداندند وآیات پروردگارمان را تکذیب نمی کردیم و مؤمن می شدیم . »
ای کاش آن موقع که در دنیا خطایی و منکری را انجام می دادیم و دیگران ما را امر به معروف می کردند ، آنان را مسخره نمی کردیم و معروف را انجام می دادیم .
ای کاش آن روزی که بزرگان ما را پند می داند ، به آنان با حالتی تمسخر نمی گفتیم که این حرف ها چی است ؟! چه کسی می داند که قیامت واقعی است یا خیر ؟! کی گفته ای حرفها حقیقت دارد و...؟!
اگر در دنیا به پند ها و مواعظ گوش می کردیم و می اندیشیدیم و هر گناهی را به راحتی مرتکب نمی شدیم ، اکنون نمی سوختیم ؛ « وَ قالُوا لَوْ کنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما کنَّا فی أَصْحابِ السَّعیر ِ»(ملک/10)
همه چیز بر ملا خواهد شد !
قرآن می فرماید: «وَلَوْ تَرَى إِذْ وُقِفُواْ عَلَى رَبِّهِمْ قَالَ أَلَیْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُواْ بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُواْ العَذَابَ بِمَا کُنتُمْ تَکْفُرُونَ »(انعام/30) ؛ و اگر بنگرى هنگامى را که در برابر پروردگارشان باز داشته مىشوند. [خدا] مىفرماید: «آیا این حقّ نیست؟» مىگویند: «چرا، سوگند به پروردگارمان [که حق است].» مىفرماید: «پس به [کیفر] آنکه کفر مىورزیدید، این عذاب را بچشید
درروز قیامت مجرم رامی آورندودر برابر خدا احضار می شود و جهنم را به او نشان می دهند . در آن موقع است که آن کاری که سال ها تلاش کرده دیگران از پدر و مادر گرفته تا دوستان و آشنایان نفهمند ، در دیدگان همه آشکار می شود و همه بر اعمال دیگران آگاه می شوند .
صحنه ها پیش می آید و صفحه ها برایش باز می شود. یک مرتبه همه گناهانش را میبیند . در آن لحظه میگوید: « یا وَیْلَتَنا ما لِهذَا الْکتابِ لا یُغادِرُ صَغیرَةً وَ لا کبیرَةً إِلاَّ أَحْصاها »(کهف/49) این چه کتابی است که در آن از ریز و درشت تمامی اعمال ثبت شده است .
کافران وگناهکاران در قیامت بعد از مشاهده ی اعمال خود می گوید: ما شما را از عذابی نزدیک می ترسانیم : روزی که آدمی هر چه را پیشاپیش فرستاده است می نگرد و کافر می گوید : ای کاش من خاک می بودم
اگر گاهی بخواهند فیلم نمازهای ما را برای بزرگی که از نظر ایمانی در درجه ی بالایی قرار دارد ، بگذارند ، خجالت می کشیم ، آن وقت در قیامت پیغمبر و اولیاء خدا و صدها هزار شهید دور آدم را بگیرند و انسان را در برابر خداوند متوقف می کنند و تمام اعمال او را به همه نشان می دهند ، به نظر شما چه حالی خواهیم شد ؟! آیا تا به حال فکر کرده اید؟!
بعد به انسان گفته می شود : « أَ لَیْسَ هذا بِالْحَقِّ ؛ آیا این قیامت حق نیست » ، ودر آخر ندایی خواهد آمد که ای اهل دوزخ « فَذُوقُوا الْعَذابَ ؛ پس عذاب را بچشید. »
قرآن می فرماید: « وَلَوْ تَرى إِذْ وُقِفُوا عَلى رَبِّهِمْ قالَ أَ لَیْسَ هذا بِالْحَقِّ قالُوا بَلى وَ رَبِّنا قالَ فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما کنْتُمْ تَکفُرُونَ »(انعام/30) در روز قیامت مجرم را می آورند و در برابر خدا احضار می شود و جهنم را به او نشان می دهند . در آن موقع است که آن کاری که سال ها تلاش کرده دیگران از پدر و مادر گرفته تا دوستان و آشنایان نفهمند ، در دیدگان همه آشکار می شود و همه بر اعمال دیگران آگاه می شوند
ای کاش خاک می بودیم!
کافران وگناهکاران در قیامت بعد از مشاهده ی اعمال خود می گوید: « إِنَّا أَنْذَرْناکمْ عَذاباً قَریباً یَوْمَ یَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ یَداهُ وَ یَقُولُ الْکافِرُ یا لَیْتَنی کنْتُ تُراباً»(نبأ/40) ؛ ما شما را از عذابی نزدیک می ترسانیم : روزی که آدمی هر چه را پیشاپیش فرستاده است می نگرد و کافر می گوید : ای کاش من خاک می بودم
او به کارهایی که کرده و برای خود فرستاده ، نگاه می کند ؛ «وَ وَجَدُوا ما عَمِلُوا حاضِراً »(کهف/49) و همه ی آنها را حاضر می بیند . در آن لحظه آرزو می کند که ای کاش خاک می بودم و مردم مرا لگد میکردند اما در چنین موقعیتی قرار نمی گرفتم.
اگر ما در آب این آیه ها غرق شویم و خوف خدا در ما زنده شود ، در رفتارهایمان قطعاً تجدید نظر خواهیم کرد و آنقدر خود را به گناهان و رنگ های دنیایی کذایی زینت نمی دهیم .
هیچ راه فراری نیست!
«قالُوا رَبَّنا أَمَتَّنَا اثْنَتَیْنِ وَ أَحْیَیْتَنَا اثْنَتَیْنِ فَاعْتَرَفْنا بِذُنُوبِنا فَهَلْ إِلى خُرُوجٍ مِنْ سَبیلٍ ؛ گناهکاران می گویند : خدایا به گناهانمان اعتراف میکنیم و آنها را قبول داریم ، پس آیا راهی هست خارج شویم و فرار کنیم ؟!»(غافر/11)
پاسخ این سؤال را به زیبایی از دعای کمیل در یافت می کنیم ؛ « و لا یمکن الفرار من حکومتک »(مصباحالمتهجد ، ص844)
مقصر دیگران بودند !
مجرمین روز قیامت در برابر دادگاه عدل خدا سرشان را پایین می اندازند و می گویند : خدایا گوش و چشم ما باز شد ، اکنون دیگر به آنچه گفته شده یقین کرده و ایمان داریم ،ما را بازگردان تا عمل صالح انجام دهیم .»(سجده/12) که ندا خواهد آمد که یقین و ایمان شما اکنون دیگر سود و فایده ای ندارد
در سوره شعراء، آیه 99 می فرماید: « وَ ما أَضَلَّنا إِلاَّ الْمُجْرِمُونَ » خدایا ما بد و گمراه نبودیم ، مجرمین ما را گمراه کردند و فریب دادند ؛آنان به وعده های دروغین دادند؛ « فَما لَنا مِنْ شافِعینَ »(شعراء/100) اما در این جا هیچ کدام از آنان ما را یاری نمی کنند و در اینجا دوست و یاوری نداریم ؛ «وَ لا صَدیقٍ حَمیمٍ »(شعراء/101)
بعد می گویند: «فَلَوْ أَنَّ لَنا کرَّةً فَنَکونَ مِنَ الْمُؤْمِنینَ ؛ اگر ما دوباره به دنیا بازگردیم ، از مؤمنین می شویم.»(شعراء/102)
ایمانی که دیگر سودی ندارد
«وَ لَوْ تَرى إِذِ الْمُجْرِمُونَ ناکسُوا رُؤُسِهِمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ رَبَّنا أَبْصَرْنا وَ سَمِعْنا فَارْجِعْنا نَعْمَلْ صالِحاً إِنَّا مُوقِنُونَ ؛ مجرمین روز قیامت در برابر دادگاه عدل خدا سرشان را پایین می اندازند و می گویند : خدایا گوش و چشم ما باز شد ، اکنون دیگر به آنچه گفته شده یقین کرده و ایمان داریم ،ما را بازگردان تا عمل صالح انجام دهیم .»(سجده/12) که ندا خواهد آمد که یقین و ایمان شما اکنون دیگر سود و فایده ای ندارد ؛ « فَذُوقُوا بِمَا نَسِیتُمْ لِقَاء یَوْمِکمْ هَذَا إِنَّا نَسِینَاکمْ وَذُوقُوا عَذَابَ الْخُلْدِ بِمَا کنتُمْ تَعْمَلُونَ . »(سجده /14 )