تاریخ نگارش : سی ام مهر 1391
وعده های خداوند در قرآن !
مسعود ورزیده
بیان این لذت های ملموس در آیات قرآن تنها به منظور ایجاد انگیزه برای حرکت انسان به سوی خدا است. ...
کلید واژه : بهشت
ناشر : بخش قرآن تبیان
وعده های خداوند در قرآن !
بیان این لذت های ملموس در آیات قرآن تنها به منظور ایجاد انگیزه برای حرکت انسان به سوی خدا است. ...
بهشت
وعده های مادی قرآن برای آغاز مسیر انسان به سمت خدا است
برخی حسن و قبح اخلاقی را بی ریشه و اعتباری می دانند که این نظریه منشا اختلافات بزرگی شده است.
قضایای اخلاقی در ظاهر ملاک برهانی ندارد اما قیود خفیه ای دارند که ناشی از ملاک های عقلانی است و نتیجه آن برهانی است.
علت وعده های الهی که در قرآن آمده چیست؟
خصلت انسان طوری است که تا میل به انجام کاری نداشته باشد آن را انجام نمی دهد، خداوند لذت های پیش روی بشر را بدین منظور وعده می دهد که انگیزه ای برای انسان ایجاد کند.
رسیدن به نعمت های بهشتی هدف نیست
یکی از دلایلی که برای این پرسش مطرح شده است این است که چون درک درجات بالای انسانی در آغاز راه برای انسان سخت است، برای ایجاد انگیزه و حرکت دادن انسان همین وعده های ملموس کفایت می کند.
لَهُمْ مَا یَشَاءُونَ فِیهَا وَ لَدَیْنَا مَزِیدٌ : خدا بیش از آنچه که وعده داده است خواهد بخشید ولی انسان قادر به درک آن نعمت ها نیست.
وعده های قرآن بر اساس مخاطب متغییر است
درختان انبوه که رود ها از زیر آن جاری است و خوراکی های لذیذ را برای عده ای وعده می دهد در سطح بالاتری هم می فرماید « إِلاَّ ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَى »: یعنی کسانی که انفاق می کنند و کارهای خیر انجام می دهند تنها خشنودی و رضایت پروردگار را می خواهند.
خداوند همانگونه که به انسان وعده بهشت داده است، به آنها وعده عذاب نیز داده تا بدانند که همه اعمال آنها ثبت و محاسبه شده و لذا مجاز به انجام هر کاری نیستند: «وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ »«و دوزخ، میعادگاه همه آنهاست..»
وعده های خدا در قرآن
خداوند با توجّه به نیازهای بشر و با در نظر گرفتن شرایط زمان و مکان بندگان، به آنها وعده هایی داده است که قرآن با توجّه به آثار تربیتی این وعده ها و به تناسب شرایط مسلمان به نقل این وعده ها و وعده هایی که خداوند به مسلمانان داده است پرداخته که مهمترین آنها را ذکر می نماییم:
وعده مغفرت و أجر عظیم
یکی از وعده هایی که خداوند به مۆمنین داده است، وعده مغفرت و أجر عظیم می باشد، قرآن در این باره می فرماید:
« وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِیم »[ مائده/9]
«خداوند، به آنها که ایمان آورده و اعمال صالح انجام دادهاند، وعده آمرزش و پاداش عظیمى داده است »
قیامت
وعده معاد و قیامت
بیشترین و مهمترین وعده هایی که خداوند به بندگان داده است وعده هایی است که مربوط به مسأله روز جزا و یقینی و قریب الوقوع بودن آن می باشد:
«إِلَیْهِ مَرْجِعُکُمْ جَمِیعاً وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا إِنَّهُ یَبْدَۆُا الْخَلْقَ ثُمَّ یُعِیدُه...»[ یونس/4]
«بازگشت همه شما بسوى اوست! خداوند وعده حقّى فرموده او آفرینش را آغاز مىکند...»
وعده بهشت و نعمت های بهشتی
از دیگر وعده هایی که در قرآن بسیار به چشم می خورد آیاتی است که بهشت و نعمت های آن را به مۆمنین، وعده و بشارت می دهد:
«وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها أَبَداً وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ قِیلاً »[ نساء/122]
«و کسانى که ایمان آوردهاند و اعمال صالح انجام دادهاند، بزودى آن را در باغ هایى از بهشت وارد مىکنیم...وعده حق خداوند است و کیست که در گفتار و وعدههایش، از خدا صادق تر باشد؟»
خداوند در این آیه به کسانی که در اثر ایمان به آفریدگار از تمایلات نفسانی پرهیز نموده و منحرف نگشتند بهشت هایی با اوصاف گوناگون را وعده داده و بر حتمی بودن این وعده تأکید نموده است و از این طریق آنها را به انجام أعمال صالح تشویق و ترغیب نموده است.[حسینی همدانی، سیدمحمدحسین؛ انوار درخشان، تحقیق: بهبودی، محمدباقر، تهران، کتابفروشی لطفی، 1404ق، اول، ج4، ص 217]
خداوند به مۆمنینی که دارای اعمال صالحه هستند وعده مىدهد که به زودى جامعه صالحى مخصوص به خودشان برایشان درست مىکند و زمین را در اختیارشان مىگذارد و دینشان را در زمین متمکن مىسازد، و امنیت را جایگزین ترسى که داشتند مىکند، امنیتى که دیگر از منافقین و کید آنان، و از کفار و جلوگیری هایشان بیمى نداشته باشند، خداوند را آزادانه عبادت کنند، و چیزى را شریک او قرار ندهند
وعده جهنّم و عذاب های جاودانه
خداوند همانگونه که به انسان وعده بهشت داده است، به آنها وعده عذاب نیز داده تا بدانند که همه اعمال آنها ثبت و محاسبه شده و لذا مجاز به انجام هر کاری نیستند:
«وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ »[ حجر/43 و 44] : «و دوزخ، میعادگاه همه آنهاست..»
وعده خلافت در زمین
یکی از وعده هایی که خداوند به مۆمنین داده است وعده حکمرانی در زمین است:
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِم»[ نور/55]
«خداوند به کسانى از شما که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام دادهاند وعده مىدهد که قطعاً آنان را حکمران روى زمین خواهد کرد، همان گونه که به پیشینیان آنها خلافت روى زمین را بخشید...»
مفسرین در تفسیر این آیه احتمالات زیادی را بررسی نموده اند، امّا آنچه مهم به نظر می رسد این است که خداوند به مۆمنینی که دارای اعمال صالحه هستند وعده مىدهد که به زودى جامعه صالحى مخصوص به خودشان برایشان درست مىکند و زمین را در اختیارشان مىگذارد و دینشان را در زمین متمکن مىسازد، و امنیت را جایگزین ترسى که داشتند مىکند، امنیتى که دیگر از منافقین و کید آنان، و از کفار و جلوگیری هایشان بیمى نداشته باشند، خداوند را آزادانه عبادت کنند، و چیزى را شریک او قرار ندهند.[ ترجمه المیزان، ج15، ص 209]
منابع :
بیانات آیت الله مصباح یزدی
سایت حوزه
نظر شما ثبت شد و بعد از تائید داوران بر روی سایت قرار می گیرد.