تاریخ نگارش : چهاردهم دي 1391

وزش بادها و جابجایی ابرها در قرآن کریم
علیرضا یعقوبی سورکی

در بوجود آمدن انواع پدیده ها
تنها یک چیز، علت ایجاد پدیده ای نمیشود
بلکه انواع و اقسام علتها در کنار یکدیگر قرار میگیرند
تا آنچه باید ،اتفاق بیفتد و شکل بگیرد.
این شاید بستگی به وسعت دید ما
و فهم و درک ما در کنار میزان آگاهی ما داشته باشد.

 کلید واژه : قران / بادها / ابرها
 ناشر : مقاله - علیرضا یعقوبی

وزش بادها و جابجایی ابرها در قرآن کریم
بنامش در پناهش
در بوجود آمدن انواع پدیده ها
تنها یک چیز، علت ایجاد پدیده ای نمیشود
بلکه انواع و اقسام علتها در کنار یکدیگر قرار میگیرند
تا آنچه باید ،اتفاق بیفتد و شکل بگیرد.
این شاید بستگی به وسعت دید ما
و فهم و درک ما در کنار میزان آگاهی ما داشته باشد.
و شاید بسیاری از علتها
هنوز از چشمان مشتاق ما پوشیده مانده است.
هنوز انسان در تحیر دانستن آنچه کشف کرده
و در تشنگی دانستن آنچه نمیداند
لحظه میگذراند و این سرگردانی
شاید ابدی باشد چون
همیشه آنچه میدانیم در برابر آنچه نمیدانیم
اندک و ناچیز است.
در پدید آمدن قطره های پاک و زندگی بخش باران هم
علتها صف به صف ایستاده اند.
تا حدودی به نقش بادها اشاره کردیم
اکنون علتهای دیگر را از زبان
استاد حسین انصاریان در کتاب معاشرت بخوانیم:
"آب هاى روى زمین بر اثر حرارت خورشید
بخار مى شود ،
بخار بالا مى رود
و به طبقات سرد سیر مى رسد ،
ابر مى شود ، ابر هم باران مى شود ،
همه مى دانند اگر باران بر زمین نبارد چه مى شود
آیا این را هم مى دانند که اگر حرارت خورشید
به اندازه کافى به آب هاى روى زمین نرسد
بارانى نخواهد بود ؟
اگر آب ها به گونه اى بودند که براى تبخیر
احتیاج به حرارت شدیدترى داشتند بارانى نبود .
اگر بخارى که بالا مى رود
نتواند خود را به طبقات سرد برساند بارانى نمى بارد ،
اگر بخارى که به طبقات سرد مى رسید
به گونه اى بود که بسته نمى شد
ابر نمى گردید و بارانى نبود ،
اگر ابرها ناقص مى ماندند و نمى رسیدند بارانى نبود ،
اگر جاذبه زمین قطره هاى باران را جذب نمى کرد
و به سوى خود نمى کشید بارانى نبود
و اگر صدها علل دیگر که در وجود باران دخیل هستند
نمى بودند بارانى نبود."
قسم به بادها
اهمیت نقش بادها در بارش باران در قران
در طی آیاتی چند بیان شده است.
وَالْمُرْسَلاَتِ عُرْفاً; قسم به بادهایى که پى در پى
و پشت سر هم فرستاده مى شود
"عرف" در لغت عرب به «یال اسب» گفته مى شود.
و از آنجا که یال اسب از موهاى پشت سر هم تشکیل شده،
و عرب به هر چیزى که پشت سر هم و پى در پى باشد عرف مى گوید،
لذا از یال اسب، به عرف تعبیر کرده است.
و اینکه مى گویند «عرف مردم» چنین است،
بخاطر آن است که مردم یکى پس از دیگرى،
و پى در پى کارى را انجام داده اند،
و بصورت یک عرف درآمده است.
بنابراین «مرسلات عرفاً»
بادهاى پى در پى و پشت سر هم است.
فَالْعَاصِفَاتِ عَصْفاً; عرب باد معمولى و عادى را «ریح»،
و تندباد را «عاصف» مى نامد.
بادهاى معمولى عادى که پشت سر هم و پى در پى میوزد،
به تدریج تبدیل به تندباد و عاصف شده،
و ابرهاى پراکنده آسمان را در کنار هم مى چیند.
وَالنَّاشِرَاتِ نَشْراً; پس از آنکه بادها تبدیل به تندباد شد،
و تندباد ابرهاى پراکنده را گردهم جمع آورد،
ابرها را به مناطق محتاج آب حرکت مى دهد،
و ابرها در آن مناطق به فرمان خدا باران نازل مى کنند.
فَالْفَارِقَاتِ فَرْقاً; پس از اینکه باران به اندازه کافى بارید
و زمینهاى مورد نظر سیراب شد،
بادها مرحله بعدى مأموریّت خویش را که پراکنده کردن ابرها
و جلوگیرى از ادامه نزول باران است، انجام مى دهند،
چون اگر این کار انجام نشود،
و پس از آنکه زمین ها سیراب شد
ابرها همچنان به بارش ادامه دهند،
نتیجه اى جز سیلاب و ویرانى نخواهد داشت.
بدین جهت بادها ابرهاى به هم پیوسته را از هم جدا نموده،
و بدینوسیله بارش باران قطع مى شود
فَالْمُلْقِیَاتِ ذِکْراً; بادها با انجام این عملیّات آبرسانى گسترده،
در مراحل مختلف پیام عظمت و قدرت و رحمت خداوند
را به مردم مى رسانند.
عُذْراً أَوْ نُذْراً; پیام بادها براى کافران و عنودان و لجوجان،
که علیرغم مشاهده عظمت و قدرت و رحمت پروردگار،
سر تسلیم فرود نیاورده اند،
نوعى اتمام حجّت بر آنهاست.
و نسبت به افراد با ایمان،
موجب بیدارى، هوشیارى و انذار و آگاهى است
مرسلات ایات یک الی پنج
نقش پدیده ای بنام باد آنقدر برای نسل بشر
حیاتی و ضروریست
که خداوند در ایات 1الی4 سوره مبارکه ذاریات
به انها قسم میخورد.
"والذاریات ذروا"
سوگند به بادهایى که (ابرها را) به حرکت در مى آورند،
"فالحاملات وقرا"
سوگند به آن ابرها که بار سنگینى (از باران را) با خود حمل مى کنند،
"فالجاریات یسرا"
و سوگند به کشتیهایى که به آسانى به حرکت در مى آیند،
"فالمقسمات امرا"
و سوگند به فرشتگانى که کارها را تقسیم مى کنند،
الف) تفسیرى از حضرت على(علیه السلام))
ابن کوّاء از منافقین لجوج و عنودى است که
خود را در صف پیروان حضرت على(علیه السلام) داده بود،
و به اشکال مختلف براى آن حضرت مزاحمت ایجاد مى کرد.
روزى حضرت امیر(علیه السلام) مشغول سخنرانى بود.
ابن کوّاء خطاب به حضرت عرض کرد:
آیات اوّلیه سوره ذاریات و سوگندهاى آن
براى ما حل نشده است.
لطفاً تفسیر آن را بیان فرمایید
حضرت فرمودند: منظور از «ذاریات» بادهایى است که
حرکت مى کند،
و ابرها را در آسمان مى گستراند،
و هر قطعه ابرى را به جایى مى برد که
مأمور باریدن در آنجاست.
یا بادهایى که دانه هاى گیاهان را
به نقاط مختلف زمین مى برد تا در آنجا بروید
و امّا «حاملات» ابرهایى هستند
که هزاران تن آب را حمل مى کنند.
ب) سوگند به باران
طبق تفسیر دوم تمام قسمها مربوط به نزول باران است.
توجّه کنید
"ذاریات" بادهایى است که ابرها را حرکت داده
آنها را به محلّ مأموریّت، یعنى نزول باران مى برد
منظور از «حاملات» ابرهاى باران زاست
که خود تفکّر برانگیز و منشأ برکاتى است
و اما «جاریات» نهرها و جویبارهایى است که
بوسیله نزول باران براحتى جارى شده،
و سرزمینهاى خشک را سیراب مى کند
و «مقسمات» بارانهایى است که
هر یک مأمور سیراب کردن منطقه اى هستند; یکى
جنگلها را سیراب مى کند،
دیگرى بر دشتها مى بارد،
سومى بر کوهها و دریاها نازل مى شود،
چهارمى زراعتها را پوشش مى دهد،
و پنجمى مراتع را از تشنگى نجات مى بخشد.
منبع:سوگندهای پربار قران(ایت الله مکارم)
|
مشایعت فرشتگان

در مورد مشایعت فرشتگان نزولات اسمانی را
دو روایت زیبا به چشمم خورد
که تقدیم دوستان میکنم.
********
امـام زیـن العـابـدیـن (عـلیه السلام )
در بخشى از دعاى سوم صحفیه سجادیه
به درگاه الهى عرضه مى دارد

"و خـزان المـطـر، و زواجـر السـحـاب ،
و الذى بـصـورت زجـره یـسـمـع زجـل الرعـود،
و اذا سـبـحـت به حفیفه السحاب التمعت صواعق البروق ،
و مشیعى الثلج و البـرد، و الهـابـطـیـن مـع قـطر المطر اذا نزل ،
و القوام على خزائن الریاح ، و الموکلین بـالجـبـال فـلا تـزول ،
و الذیـن عـرفـتـهـم مـثـاقـیـل المـیـاه ،
وکـیـل مـاتـحویه لواعج الامطار و عوالجها
(الهى درود و رحمت فرست ) بر فرشتگانى که
ابرها را به هر جائى مى کشانند،
و بر آنان که صداى راندن آنها بانگ رعدها شنیده مـى شـود
و زمـانـى کـه ابـرهـاى خروشان با راندن آنان به شنا در آیند،
شعله ى برق بدرخشد.
و بر فرشتگانى که همراه برف و تگرگند،
و آنان که با دانه هاى باران به وقـت بـاریـدن فـرود مـى آیـنـد،
و فـرشـتـگـانـى کـه بر خزانه هاى بادها زمامدارانند،
و فـرشـتـگـانـى کـه بـر کـوه هـا مـوکـلنـد تـا از هـم نـپاشند،
و بر فرشتگانى که مقدار ثقل آبها
و پیمانه باران هاى سخت و رگبارها را به آنان شناسانده اى"
***********

حضرت على (علیه السلام ) مى فرماید:
هیچ دانه اى از باران نمى بارد
مگر به توسط پـیـمـانه اى
در دست فرشته اى است ،نازل شود.
فقط در روز نوح نبى (ع ) که به خود آب فـرمـان داده شـد
و آب بـر خـزانـه داران طـغـیـان کـرد،
و ایـن اسـت قـول خـداونـد تـعـالى کـه :
چون آب طغیان کرد و رو به فزونى نهاد.
اشاره به آیه 11 سوره مبارکه حاقه
البته گفتنى است که مراد حضرت از پیمانه دست فرشتگان ،
پیمانه متعارف نیست.


چقدر زیباست لحظه باریدن باران
و چه مشایعت کنندگان مکرمی
این قطره های پاک را همراهی میکنند.
هنگامه باریدن باران هنگامه نزول رحمت الهی است
وقتی که زمین خسته از گرد و غبار
و ساکنانش خسته از گناه
همگی به یکباره غسل میکنند
برای زدودن هر چه ناپاکی.
هنگامه باران هنگام استجابت دعاست
که درهای آسمان به روی بندگانش گشوده میشود
گویی خدا میگوید ای بندگان من!
کسی جز من کجاست که برای شما چنین اب پاکیزه
و نابی را بیافریند؟
نگاه کنید و بیندیشید
هیچ کس توان برآوردن
حتی یکی از نیازهای شما را ندارد الا من.
اینک این آب غسل و این رحمت من
و این درهای باز استجابت دعا
"ادعونی استجب لکم"
آیه 60 سوره مبارکه غافر
تولد باران
باران مولود فرخنده ایست که برای به دنیا آمدنشان
خداوند متعال بادها را پیشاپیش
به مژده دهی زمینیان میفرستد.
نقش باد در نزول این رحمت آسمانی بسیار پررنگ و
همه جانبه است.
بادی که قطعه های کوچک ابر را به هم می پیوندد
و آنها را در خویش فشرده میسازد
و باران پاک را در دستان فرشتگان
بر زمین مینشاند.

امام با قر (ع) در مورد انواع بادها می فرمایند:
" باد ها انواعی دارد، بادهایی که ابر رابر می انگیزانند ،
بادهایی که ابر ها را در بین زمین و آسمان نگه می دارند
و بادها یی که ابر ها را می فشارنند"
بحار الانوار/ج11/ص354
شاید منظور امام از بادهایی که ابر را بر می انگیزانند
همان بادهایی باشد که
موجبات نزول باران را فراهم میکنند.
******************
"دانشمندان طبیعى مى گویند : ابر پدیده اى است الکتریکى ،
پدیده هاى الکتریکى اگر از یک نوع باشند یکدیگر را دفع مى کنند
و اگر از دو نوع باشند همدگر را جذب مى کنند
از خاصیت هاى باد آن است که در میان دو نوع پدیده الکتریکى جمع مى کند،
در نتیجه تجاذب حاصل مى شود
و اتحاد الکتریکى تحقق پیدا مى کند ،
باران نتیجه آن اتحاد است ،
پس تنها عامل مؤثر در ازدواج دو پدیده الکتریکى
که فرزندى از آن به نام باران پدید مى آید ، باد است."
برگرفته از کتاب معاشرت
نوشته استاد حسین انصاریان
****************
"وَ أَرْسَلْنَا الرِّیاحَ لَواقِحَ فَأَنْزَلْنا
مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَسْقَیناکُمُوهُ
وَ ما أَنْتُمْ لَهُ بِخازِنینَ"
در ذیل آیه22 سوره حجردر تفسیر نمونه آمده است:
"لواقح جمع لاقح به معنی بارور کننده است
که در اینجا اشاره به بادهایی است که
قطعات ابر را به هم پیوند میدهند
و آنها را آماده باران می سازند.
تعبیر فوق از زیباتریت تعبیراتی است که
در مورد ابرها و تولد باران از آنها ممکن است گفته شود.
ابرها را به پدران و مادرانی تشبیه کرده که
به کمک بادها آمیزش میکنند
و باردار می شوند و فرزندان خود،
دانه های باران،را به زمین می نهند."
صدای باران ترنم دلنوازترین ساز زندگیست
آنگاه که چونان جویبارهایی از اشک
بر روی تشنه ترین صورت هستی جاری میشود
و ردپایش زندگی می آفریند.
بوی باران احساس ناب ترین عطریست
که بر مشامی رسیده
عطری که عصاره اش از ابر لطیف
و بقدرت اشارت مهربانترین
معشوق عالم گرفته میشود.

وقتی به آسمان ابری نگاه میکنی
تنها سفیدی دلگشای ابر را
در زمینه آبی آسمان به تماشا نایست
بلکه در پهنه نیلگون بالای سرت
دریایی از آب را ببین که با انگشت بازیگوش باد
به هر سو سر خم میکند
این ابر لطیف از کدامین دیار جان گرفته و اینک
اینجاست برای باریدن؟
شاید خسته سفری صدها و هزاران کیلومتریست
و از آنسوی عالم خاکی بال و پر گشوده
به سوی تو
تا سیراب کند تو را و خاک زیر پایت را.
دیدی چه راحت ابر بر گرده باد مینشیند
وچه تند میتازد این اسب سرکش را.
نگاه کن!!
میلیونها تن آب بر بالای سرت این سو و آن سو میرود
گویی کوهی از آب بر فراز تو نگه داشته شده
تا تو را بر سر میثاق نگه دارد با خدای خودت
که این ابرهای کوهوار
تو را به یاد آن عهد گرفتن می اندازد که
خدا از بنی اسرائیل گرفت.
"و اذ اخذنا میثاقکم و رفعنا فوقکم الطور
خذوا ما ءاتیناکم بقوت
و اذکروا ما فیه لعلکم تتقون"
آیه 63 سوره مبارکه بقره
و چون از شما پیمان گرفتیم
در حالیکه کوه را بر بالای سرتان برده بودیم
که آن کتابیکه بشما داده ایم محکم بگیرید
و مندرجات آن را بخاطر آرید شاید پرهیزکاری کنید.
شاید این تشبیه بی سبب نباشد
که به واقع ابرها کوهسان به نظر میرسند
چراکه خداوند در قرآن در آیه 88 سوره مبارکه نمل میفرماید:
"و تری الجبال تحسبها جامده و هی تمرمر السحاب"
و کوهها رابینی و پنداری بی حرکتند ولی مانند ابر در حرکتند.
و حضرت امیر علی ابن ابیطالب علیه السلام
در نهج البلاغه خطبه 91 در بیان نقش پدیده های جوی
هم، چنین تشبیهی بکار میبرد:
"قطعات بزرگ و پراکنده ابرها ر ابه هم پیوست
تا سخت به حرکت در امدند
و با به هم خوردن ابرها
برق ها درخشیدن گرفت
و از درخشندگی ابرهای کوه پیکر و متراکم
چیزی کاسته نشد.
ابرها را پی در پی فرستاد تا زمین را احاطه کردند
و بادها شیر باران را از ابرها دوشیدند
و به شدت به زمین فرو ریختند
ابرها پایین آمده سینه بر زمین ساییدند
و آنچه بر پشت داشتند فرو ریختند."
منافع آب
خداوند تبارک و تعالی از آب به عناوین مختلف
در قران کریم سخن به میان می آورد
و شاید این آیات اشاراتی است
به مطلبی مهم و اثر بخش
که پرده هایی را از برابر چشمان ما کنار خواهد زد
اگر کمی بیندیشیم

آب، به عنوان رحمت الهی:
"و هو الذی ارسل الریح بشرا بین یدی رحمته
و انزلنا من السماء ماء طهورا"
او کسی است که پیشاپیش بادها
را به مژده بخشی رحمتش(یعنی همان آب) گسیل میدارد
و از اسمان ابی پاکیزه فرو فرستادیم
.(فرقان ایه 48)
آب، به عنوان برکت :
"و نزلنا من السماء ماء مبارکا"
و از اسمان ابی با برکت فرو فرستادیم.(ق ایه9)
آب ،وسیله طهارت پاکی و معنویت:
"و ینزل علیکم من السماء ماء
لیطهرکم به و یذهب عنکم الرجز الشیطن
و لیربط علی قلوبکم و یثبت به الاقدام"
و از اسمان ابی برای شما فرو فرستاد
تا شما را پاکیزه سازد
و از شما پلیدی شیطان را بزداید
و دلگرمتان کند و گامهایتان را به ان استواری بخشد.
انفال ایه 11
جناب امین السلام طبرسی
درباره معنای طهور چنین مینویسد
"طهور یعنی پاک است و پاک کننده.
هم آلودگی ظاهری را پاک میکند
و هم نجاسات معنوی را از میان بر میدارد".
آب، منشاء حیات
" و جعلنا من الماء کل شئ حی"
هر چیز زنده را از اب پدید اوردیم
(انبیاءایه 30)
آب و رویش گیاهان:
"الم تر ان الله انزل من السماء ماء
فتصبح الارض مخضره ان الله لطیف خبیر"
ایا ندیده ای که خداوند از اسمان ابی فرو فرستاد
و زمین سرسبز گردید
بی گمان خداوند لطیف و اگاه است.
(حج ایه 63)
******************
حضرت امام صادق علیه السلام می فرمایند:
"هر گاه خواستی خود را پاکیزه سازی
و وضو بگیری بسوی اب برو
همانطور که به سوی رحمت خدا می روی
زیرا خدا اب را کلید قرب و مناجات خود
و راهنمای نشستن بر سر سفره خدمتش قرار داده است
و همانگونه که رحمتش گناهان بندگانش را می زداید
اب هم نجاست های ظاهری را پاک میکند."
حضرت پس از اشاره به دو ایه شریفه
"..و انزلنا من السماء ماء طهورا"و
"و جعلنا من الماء کل شئ حی"
فرمود:"به همان سان که خداوند با اب
همه نعمتهای دنیا را زنده کرده
با رحمت و فضل خود اب را مایه حیات دل ها
و اطاعتش قرار داده است.
در زلالی ،نرمی ،پاکی ،برکت
و امیزش لطیف اب با همه اشیاءتفکر کن
و ان را برای پاکیزه ساختن اعضایی که
خداوند به شستن ان ها فرمان داده است
به مصرف برسان...
اگر ان را از سر احترام مصرف کنی به زودی
چشمه های فواید آن به رویت گشوده خواهد شد.
(بحار الانوار جلد 8 صفحه 340)
*****************
در روایتی دیگر امام صادق علیه السلام میفرمایند:
"اگر فراوانی آب در چشمه ها،نهرها و بیابانها نبود
زندگی بر مردم دشوار میشد
زیرا آنان نیاز فراوان به آب دارند
آنان برای نوشیدن خود و چهارپایانشان
و آبیاری انواع مزرعه ها،
باغها و درختانشان به آب نیازمندند
و نیز برای نوشیدن حیوانات وحشی
و درندگان و پرندگان است
که همواره از آب بهره میبرند
و برای آن دسته از ماهیان و آبزیانی است
که در داخل ابها می زیند
و در آن شناورند و حرکت میکنند.
آب منافع دیگری دارد که تو آنها را میدانی اما
از بزرگی و عظمت آنها غفلت ورزیده ای
زیرا افزون بر اینکه حیات همه موجودات زنده
اعم از گیاهان و جانوران در گرو آب است
سودمندیهای دیگری دارد.
انواع نوشیدنیها به واسطه
مخلوط شدن با آب گوارا و لذیذ می شوند،
با آب بدنها و جامه ها را پاکیزه میکنند
و چرک انها را شستشو میدهند.
با ان خاک را گل میسازند
و در ساختمان سازی به کار میبرند،
با آن شعله های افروخته آتش را که
مردم را در معرض زیان و نابودی قرار داده است
خاموش میکنند
و آب است که چون انسان خسته با آن دوش میگیرد
خستگی را از تن ها میزداید
و انسان را سبک و شاداب میکند.
آب منافع دیگری هم دارد
که تا انسان نیاز به آنها پیدا نکند
این منفعت ها را بدرستی درک نمیکند..."
علل الشرایع 1صفحه101
آب ،باران
تشنه میشویم
و با یک لیوان آب عطش خویش را فرو مینشانیم.
اما آیا تا کنون اندیشیده ایم
که این قطرات زلال و زیبا چقدر اسرار امیز
و قشنگ عمل میکندند؟
ماده ای که یکی از مهمترین ارکان زندگی ما
و هر موجود زنده ای است
اما همواره نسبت به ان بی تفاوت بوده ایم
و کمتر کسی یافت میشود که در حقیقتش
و در نهایت،
در اسرار شگفتش تفکر کند.
اری اب این نعمت گرانبها
این قطره های کوچک و لطیف
واین مرواریدهای غلطان
به گونه ای میتوان گفت همه جا هستند.
با اینکه نقش بزرگی دارند کمتر به چشم می ایند.
گاه در اسمان هستند و میبارند.
گاهی در زمین جاری میشوند و بخار میگردند
و گاه در زیر زمین فرو می روند و ذخیره میشوند.
اگر نیک بنگریم
رازهای بزرگی دارند
و وظیفه هایی خطیرانجام میدهند.
"وَ جَعَلنا مِنَ الْماَء کُلُ شییٍ حیّ"
سوره مبارکه انبیاء آیه 30
آب اگر نبود حیاتی در کار نبود.
واین عین حقیقت است
امام محمد باقر علیه السلام میفرمایند:
"طعم آب طعم حیات و زندگیست"

اگر بادها نبودند بارانی هم در کار نبود
و اگر باران نمیبارید
زمین گیاهی نمیرویاند و
نسل همه موجودات زنده از بین میرفت.
آشکارا میبینیم که نقش تک تک پدیده ها چیست
و
سهم آنها در زندگی انسانها چقدر زیاد
و با اهیمت است.
خدایا ! ای خدای مهربان !
تو را سپاس میگوییم که فکر همه چیز را کرده ای
و همه نعمتهایت را بی دریغ در اختیارمان نهاده ای
اگر گاهی فراموش میکنیم و بیتفاوت میشویم
از ناشکری نیست
از ناسپاسی نیست
غرق نعمتهایت شده ایم
و سرمستیم
آنچه داده ای از ما بواسطه اعمال ما پس مگیر
که بیچاره و ناتوانیم.
که اگر تو پس بگیری
هیچکس نمیتواند چیزی مانند آنها بیاورد.
الهی العفو...!
حیات همه چیز به باد است
بعضی از مهمترین بهره های ظاهری از بادها را شمردیم
اما امروز کمی عمیق تر شویم
و بدانیم که
بادها حتی میتوانند باعث عبرت خلائق شوند
چنانکه در طول تاریخ این پدیده تحت حکم الهی
موجب نابودی اقوام عصیانگر شده است.
و نیز موجب عبرت ایندگان
"و اما عاد فاهلکوا بریح صرصر عاتیه"
و اما قوم عاد به وسیله بادی بسیار سرد و تند
و طغیان گر و ویران ساز به هلاکت رسیدند.
سوره مبارکه حاقه آیه6
بادها همچنین میتوانند قوه تفکر انسان را به چالش بکشانند.
و
هر چیز که بتواند حتی اندکی ما را به یک تفکر سازنده
فرو برد بسیار ارزشمند است .
"واختلاف اللیل و النهار و ...و تصریف الریاح
ایات لقوم یعقلون"
و در اختلاف شب و روز و...و همچنین در گرداندن بادها،
از سویی به سوی دیگر، ایت هاست
برای مردمی که تعقل میکنند.
جاثیه ایه 5
بادها میتوانند موجبات امتحان ادمی را فراهم کنند.
چنانچه خداوند متعال در سوره مبارکه یونس آیه 22
بسیار ساده و زیبا چگونگی این امتحان توسط بادها را
متذکر میشود.
"و هو الذی یسیرکم فی البر و البحر
حتی اذا کنتم فی الفلک و جرین بهم بریح طیبه و فرحوا بها
جاءتها ریح عاصف و جاءهم الموج من کل مکان
و ظنوا انهم احیط بهم دعوا الله مخلصین له الدین
لئن انجیتنا من هذه لنکونن من الشاکرین"یونس ایه 22
(او کسی است که شما را در صحرا و دریا سیر میدهد،
چون به کشتی سوار باشید
و بادی ملایم و فرح بخش انها را به طرف مقصد ببرد
خوشحال می شوند
و چون بادی سهمگین بر ان کشیتی بوزد
و موجهای هولناک از هر سو به طرف کشتی حمله کند
بطوری که سرنشینان بپندارند که هلاک خواهند شد
ان زمان خدا را از روی اخلاص عقیده می خوانند
که اگر ما را از این ورطه نجات دهی
بطور قطع از شکر گزاران خواهیم بود.)
عجب است ، انسان چقدر در نادانی خودش غرق شده است
؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
اما انچه باد به ما میدهد بسیار بیشتر از این حرفهاست
کمی درباره این پدیده از زبان معصوم بشنویم
امام جعفر صادق علیه السلام به مفضل میفرمایند:
" متوجه می کنم تو را ای مفضل بر منافعی که در باد هست.
نمی بینی اگر چند گاه باد نوزد موجب بوجود آمدن بیماریها می شود
و نفسها را می گیرد و بیماران را می گدازد
و میوه ها را فاسد می گرداند و بقول و سبزیها متعفن می شود
و سرمنشأ بیماریهایی چون وبا و طاعون در بدنها می کند
و آفت در غلات پدید می آید.
پس معلوم شد که وزیدن باد از حسن تدبیر خالق عباد است
و
تو را خبر می دهم از حکمت اصل هوا،
به درستی که صدا اثری است که از اصطکاک اجسام در هوا حادث می گردد
و هوا آن را به قوه ی سامعه می رساند
و مردم در تمام روز و بعضی از شب
در حوائج و معاملات خود سخن می گویند
اگر این سخن در هوا می ماند
هرآینه عالم پر می شد از صدا و کار، بر مردم دشوار می شد
و محتاج می شدند که هوا را تازه کنند
مانند کاغذی که نوشته شد باید کاغذ دیگر را تحصیل کنند
و زیاده از آن احتیاج می شد
زیرا آنچه را که ترک می کنند و نمی نویسند بسیار زیاده است از آنچه می نویسند،
پس خلاق حکیم این هوا را کاغذ لطیف پنهانی گردانیده
که حامل سخن می شود
به قدر حاجت و باز محو می شود از اثر سخن،
صاف و خالص می ماند برای سخن دیگر،
کهنه و ضایع نمی شود
و همین نسیم که او را هوا می نامند
بس است برای عبرت تو اگر تفکر کنی در مصالح آن،
بدرستی که حیات بدنها به آن است که در درون استنشاقش سبب زندگی است
و از خارج مباشرتش بدن را به اصلاح می آورد
و صداها را از راههای دور حامل می شود و می رساند
و بوهای خوش را به شامه می رساند
نمی بینی که از هر طرف که باد از آن طرف می آید بوی خوش و صدا از آن طرف بیشتر می رسد...
بعد از باران، ابرها را از هم می پاشد
و درختها را آبستن می گرداند و آبها را سرد می کند
و کشتیها را جاری می سازد
و طعامها را لطیف می گرداند
و آتش را می افروزد
و چیزهای تر را مانند جامه و غیر آن خشک می کند.
بطور خلاصه حیات همه چیز به باد است
اگر باد نمی بود گیاهان پژمرده می شدند
و حیوانات می مردند
و چیزها گرم و فاسد می شد."
|
بادها و نسیم ها
شگفتیهایی که خدا آفریده تمام نشدنی بنظر میرسد.
تو گویی خدا میخواهد انسان همواره در تحیر بماند و هر دم
در حیرانی خویش به جستجوی پناه دهنده ای بی منت برخیزد.
*************************
یکی دیگر از شگفتیها یی که از ساکنان جو زمین است
بادها هستند.
همان پدیده هایی که در فضای اطراف زمین شکل میگیرند
.و درهمانجا هنر نمایی میکنند
بادها از جابه جا شدن توده های هوای سرد و گرم بوجود می آیند.
شاید به چشم نیایند اما تاثیر مهمی بر زندگی زمین و زمینیان میگذارند.
بادها گاه با خود مژده رحمت می آورند
"و هو الّذى یرسل الرّیح بشرا بین یدى رحمته"
او کسى است که پیشاپیش ،
بادها را به مژده بخشىِ باران رحمتش گسیل مى دارد
و
گاه نشانه عذاب و ویرانگریند:
"فاءرسلنا علیهم ریحا صرصرا فى اءیّام نّحسات
لّنذیقهم عذاب الخزى فى الحیوة الدّنیا"
بادى سخت و غرّان در روزهایى شوم بر سرشان (قوم عاد) فرستادیم
تا در دنیا عذاب خوارى را به آنها بچشانیم
گاه
ملایم حرکت میکنند
ونسیمی روح بخش میشوند
و دست نوازش خویش را بر سر
گلها و چمنزارها میکشند.
و گاه
سرعتی معادل کیلومترها در ساعت دارند
که هر چیزی را بر سر راه خود از جا بر می دارند
و ویرانی به بار می اورند.

بادها وظایف مهمی در طبیعت بر عهده دارند
1)بخارهای پراکنده ای که از تابش آفتاب
بر اقیانوسها و دریاها در آسمان جمع شده اند
توسط بادها در هم فشرده شده
و به ابرهای سنگین و عظیم الجثه مبدل میگردند.
"الله الذی یرسل الریاح فتثیر سحابا
فیبسطه فی السماء کیف یشاء..."
خداست ان کسی که بادها را بر می انگیزد،
و هر طور بخواهد ابر را در آسمان بگستراند.
سوره روم ایه 48
2)از سویی دیگر بادها ابرهای بزرگ را جا به جا میکنند
و به سوی سرزمینهای مختلف میرانند
تا همه سرزمینها طعم بارش باران را بچشند
و آب حیات بخش را دریافت کنند.
در حقیقت بادها مامور ابیاری
سرزمینهای مختلف میباشند
"و هو الذی یرسل الریاح بشرا بین یدی رحمته
حتی اذا اقلت سحابا ثقالا سقناه لبلد میت"
و اوست که در پیشاپیش رحمت خود بادها را مژده دهنده میفرستد
تا آنگاه که ابری سنگین بردارد آنرا به سرزمین مرده برانیم.
سوره اعراف ایه 57
3)و از سویی دیگر بادها با خنک کردن هوا
زمینه باریدن باران رحمت را بر سرزمینهای تشنه فراهم می آورند
4)علاوه بر اینها بادها با وزش خود بر روی زمین
زمینه تلقیح و باروری و به ثمر نشستن گیاهان را فراهم میکنند
و در نتیجه آن
میوه های متنوع و مختلف بر شاخسار درختان خودنمایی میکنند
"و ارسلنا الریاح لواقح "
و ما بادها را آبستن گر گیاهان فرستادیم.
سوره مبارکه حجر آیه 22
5)آنهابا وزیدن خود بر سطح دریاها و اقیانوسها
آبهای متراکم آنها را به حرکت در می آورند
و با پدید آوردن امواجی آهنگین و دیدنی
محیط آماده ای برای زیست موجودات دریای فراهم میکنند.
چون با بلند کردن امواج و ریختن آنها بر روی هم
اکسیژن هوا را در آب وارد میکنند
تا موجودات دریایی از آن تنفس نمایند.
6)نقش مهم دیگر بادها تعدیل کردن هواست
انها هوای سرد را از قطبین به طرف استوا
و هوای گرم را از استوا به طرف قطبین
هدایت میکنند، بدین شکل درجه هواى
مناطق سردسیر و گرمسیر را تعدیل مى کنند.
7)نقش بادها در جابجایی هوای آلوده شهرها
هم حائز اهمیت زیادی است
چراکه اگر اینکار انجام نمیشد
ساکنین شهرها به علت خفگی از بین میرفتند.